Kürtçe Makaleler

Amed: Deng û Agir

31.03.2006-Amed

A niha keçeke kejî, li Marmarîsê, li ber deryaya Egeyê, di sibeheke xewar û zelal de rûken û dilşad e. Bi awirên xilmaşî, bi şadûmanî û nazdariyeke kubarîn ji dê û bavê xwe soza diyariyê distîne.

 

A niha keçeke mûzerik, li Amedê, li taxa Rezan, li kolana Medîneyê, li ber barîqat û çeperan dema ku ji devê lûleyan gaza îsotê vedirîşe; bi çavên hêstirbarîner û lêvên laleşînî dirûşmeyan diqîre.

 

A niha, li Alanya êvar e. Hungir, qûm û yakamoz digel sofreyeke têrsohbet ji ser lêvên şerabî stranên kamraniyê diafirînin. Niha li Amedê êvar e, li ber Sûka şewitî, zarok, xort; ên ku muhtacê taştê û şîvekê ne, yên ku ji azadî, nan û bextewariyê dûr û bêpar in; di govenda mirinê de taya neçariyê digrin.

 
         “…….
 
Heçî zarok in
Hechecîk in
Dilopên pak 
Ji eniya Ehrîman
Xeydok
Lerzok
Behitî
…..
Zarok
Gulok in
Rîsê xav
Kulîlkên xwînî
Dahatûya me ya desteserkirî
 
…..”
 
 
 

Asta borsaya bazar û mazata megapolên mezin, hay ji kutekuta dilên zarokên kurd ên malbatên bêkar û bêmal, ên ku ev e çend roj e, ji bo ziman, nasname û rûmeta xwe dirêjî ser tank û paletan dikin tune ye.

 

Ev e serê çend rojan e ku li Amedê bajar di nav şînê de ye; xort û zarok dibezine deng û agir. Herkes xwe li deng û agir digire. Deng û agir zarokên bajarê qedîm ên ku sûr û bircên wî serî li ber simên hespên tîranan dananiye, ber bi xwe ve dikşîne…ew agir û deng mirovan wekî miknatisê ber bi xwe ve tîne. Agir û deng, zilm û çavsoriya ku di qul û qewêrên bircên bajêr de hatiye veşartin diqewirîne.

 
Dîcleyê ku keviyên burcan dialîse, bi nermîniyeke malmezinî şahidiyê ji raperînê re dike.
 
 
        “…………….
 
Wan çeman
Bi serê serkeftinê sond xwaribûn
Çiyayan
Berbisk û gulçîçek
Bi gurçikên xwe ve dirûtin, sala gonê
Li beramberî cemedê
 
Wan çiyayan
Keçemêr
dînemêr
Serhildêrên zemanî
Di barehgeha dilî
û
Di berîkên şikeftên hirî
Kum û kolos û kulavên kejî de
Sincirandin
Wan rojên bapûkî
                 
          ………”  
 
 
                                                    ***
 

Ev çar roj in ku li Amedê ji bilî dermanxane, firûn û nexweşxaneyan bêje hema deriyê hemû dezgehan girtiye. Li çar aliyên bajêr agir vedikeve, bi hezaran kes diruşmeyan diqîrin, dimeşin. Analîzên siyasî, naveroka diruşmeyan û ramana çalakvanan li aliyekî; divê vaqia (kirû, realîte) bi xwe bi hûrbînî were vekolîn. Bi hezaran gund hatine valakirin, dewletê zulmeke xedar li gel kiriye, siyaseta asîmîlasyon û înkarê bi rê ve biriye, li keviya bajêr taxên jar û belengazan hatine ava kirin.

 

Digel ku gelê Amedê ji xwe welatperwer û neteweperwer e, bi ser de jî bêkarî, xizanî, bêderfetî, tunebûna rewş û jiyaneke sosyal bi xwe re peqîneke mezin aniye pê. Wekî peyva gelêrî, “Ev lo lo ye, hê lê lê maye…”

 

Hemû lêkolîner û siyasetmedar divê bi çavekî rasteqîn berê xwe bidin meseleyê û jana gel hîs bikin, vê eziyetê paş guhê xwe ve neavêjin. Tenê bi peyvên hemasî-qelew, bi rexneyê birîna gel derman nabe.

Çend roj berê 14 xortên ji çar parçeyên welat giyanê xwe dane, îro jî dibêjin heftên din jî li Silopiya, di şer de çûne ser dilovaniya xwedê.
 Li Amedê, li seranserê taxan, bi hazaran kes derbên giran xwarin, gaza îsotê kete pozê wan, brîndar bûn, zerar giha malê wan…zarok û xort mirin. Ev zarokên me ne, xortên me ne, dahatuya civaka me ne. Em nikarin çavên xwe ji vê meselê re bigrin.
Fikrê me yê siyasî çi dibe bila bibe, em pêşî hêza xwe ji teşhîrkirina vê zilma dewletê re xerc bikin. Ev tiştên ku çar rojan qewimîn, ji ber ku li Amedê bûm li ber çavên min qewimîn. Dil hedan nake. Travmayeke giran li ba mirov peyda dibe.